برای تشکیل هیئت مدیره موسسات مردم نهاد باید سراغ کسانی رفت که علاوه بر داشتن مهارت‌های مدیریتی، پی‌گیری اهداف سازمانی موسسه را نیز در اولویت کارهای خود قرار داده و به عنوان یک مسئولیت اجتماعی، به جایگاه خود در هیئت مدیره موسسه نگریسته و ایفای نقش می‌کنند.
"کریس اندرسون" مدیر ارشد اجرایی در سازمان مردم‌نهاد "ولفر" نیز کلید موفقیت و ارتقاء هر سازمانی را استفاده از افراد متخصص در هیئت مدیره آن سازمان می‌داند.
شرایط عضویت در هیئت مدیره موسسات مردم نهاد
بسیاری از موسسات مردم نهاد به داوطلبان عضویت درهیئت مدیره موسسه خود، با رویی باز خوش‌آمد می‌گویند، به علاوه عضویت در هیئت مدیره موسسات مردم نهاد برای داوطلبین فرصت بسیار خوبی است، چراکه تجربه خدمت در هیئت مدیره موسسات غیر انتفاعی می‌تواند بعدها منجر به عضویت در هیئت مدیره شرکت‌های انتفاعی و سودآور شود، که خود می‌تواند به عنوان هدفی حرفه‌ای و پر‌سود در نظر گرفته شود.
هیئت مدیره یک موسسه کوچک، ممکن است از اعضای خانواده تشکیل شوند که همزمان مدیریت کسب و کار دیگری را نیز به عهده دارند. چرا که اعضای هیئت مدیره موسسات مردم نهاد به عنوان عضویت، حقوقی دریافت نمی‌کنند. اما برعکس در شرکت‌های بزرگ سودآور، اعضای هیئت مدیره باید تخصص خاصی در امور مالی، صنعت، حقوق و قانون کسب و کار داشته باشند که در قبال آن حقوق و یا سهام دریافت می‌کنند.
اگر هر موسسه، تیم مدیریتی قوی داشته باشد، اعضای هیئت مدیره می‌توانند سبب شهرت آن شوند. چراکه هیئت مدیره از افرادی تشکیل شده که در زمینه‌های متنوعی کار کرده و تجربه دارند. این تجارب می‌تواند، بینش و چشم انداز آینده هر موسسه‌ای را رقم بزند.
با مفهوم مسئوليت اجتماعی و هرم کارول آشنا شویم.
پیش نیازهای عضویت در هیئت مدیره موسسات
فاکتورهای متعددی که بطور معمول در همه افرادی که تجربه عضویت در هیئت مدیره را دارند، عبارتند از :
- توانایی برقراری ارتباط با دیگران
یک عضو هیئت مدیره واجد شرایط، نه تنها باید بتواند رابطه خوبی با مدیر‌عامل شرکت برقرار کند، بلکه باید بتواند رابطه کاری و دوستانه‌ای نیز با سایر اعضای هیئت مدیره، برقرار و حفظ کند. همچنین باید بتواند به صورت کاملاً دیپلماتیک نظرات دیگران را شنیده و آگاهانه آن را به بقیه گروه منتقل سازد. تخصص مالی
یک عضو هیئت مدیره خوب باید به اطلاعات و دانش مالی اولیه از جمله چگونگی خواندن ترازنامه، گزارش سود و زیان، اسناد نقدی و اسناد حسابرسی عمومی آگاهی داشته باشد. و قبل از حضور در جلسه هیئت مدیره، باید تمام اطلاعات مربوطه از جمله صورت‌های مالی را بررسی کند.
تجربه شخصی
با توجه به وضعیت فعلی یا نیاز موسسه، از یک عضو هیئت مدیره انتظار می‌رود که ویژگی‌های مختلفی داشته باشد.
بطور مثال، اگر یک موسسه در حال تغییر و رفتن به وضعیت عمومی و همگانی باشد، یک مدیر با تجربه IPO (پیشنهادات عمومی اولیه) قادر خواهد بود پیشنهادات و بینش ارزشمندی، ارائه دهد.
و یا اگر موسسه‌ای در وضعیت بد و بحرانی قرار بگیرد، یک مدیر با پیشینه و تجربه قوی کار با شرکت‌هایی که در حال چرخش و تکامل بوده‌اند، با ارائه تجارب خود، به عنوان دارایی ارزشمند در هیئت مدیره آن موسسه به حساب می‌آید.
دسترسی به منابع مختلف
دسترسی به منابع شامل ارتباطات دولتی، روابط حرفه‌ای، همکاران گذشته و حال، وکلا، حسابدار، مشاور و... می‌باشد. افراد با نفوذ و دارای ارتباطات و منابع، می‌توانند موسسه و سایر اعضای هیئت مدیره را به منابع دیگر معرفی و سفارش کنند یا اینکه خود به عنوان منبعی شخصی عمل کنند.
امانت‌داری
اعضای هیئت مدیره، مسئولیت حفظ و نگهداری اطلاعات محرمانه در امور مالی و الزامات قانونی موسسه را نیز به عهده دارند. آنها باید با حسن نیت و سطح معقولی از مراقبت و امانت‌داری، عمل کنند و نباید منافع متفاوتی داشته باشند. به این معنا که منافع موسسه، باید بر منافع شخصی اعضای هیئت مدیره، ارجحیت داشته باشد.
با سلسله مراتب هیئت مدیره در موسسات خیریه آشنا شویم.
تنوع در مهارت های هیئت مدیران = عملکرد بهتر هیئت مدیره ؟!
در پایان باید متذکر شد، تصور اینکه " وجود مهارت‌های متنوع در هیئت مدیره هر موسسه، عملکرد بلندمدت آن را بهبود می بخشد." ، لزوما درست نیست.
مرکز مطالعات علمی-مدیریتی دانشگاه Drexel، طی مطالعات سالانه خود توسط اساتید و دانشگاهیان فعال در رشته های مالی و اقتصادی، با ارائه تحلیلی از مطالعات اخیر و تحقیقات تجربی خود در اداره امور شرکت‌ها و موسسات، مقاله‌ای را با عنوان "مجموعه مهارت‌های مدیران" ارائه نموده‌اند که روش تجزیه و تحلیل داده‌ها را برای بررسی نحوه گزینش مهارت‌های مدیران، درحوزه‌های کاری مختلف، بیان می‌کند.
در این مقاله ابتدا نویسندگان با دو فرض به بحث و بررسی پرداخته اند، یکی اینکه "وجود تنوع مهارت‌ها در هیئت مدیره موسسات مهم نیست" و دیگر این که "تنوع مهارتی به طور طبیعی به عنوان یک ویژگی مهم در تجزیه و تحلیل عملکرد هر هیئت مدیره در نظر گرفته می شود" و نتایج حاصله و یافته‌های کلیدی این تحقیق را به شرح زیر بیان کرده‌اند:
- عملکرد شرکت‌ها و موسسات به طور فزاینده ای با "اشتراک و همپوشانی مهارت‌ها" در مجموعه هیئت مدیره و بین مدیران داخلی و خارجی موسسه، مرتبط است.
در حقیقت، بین تنوع مهارت و عملکرد موسسه ارتباط منفی وجود دارد. و این نتیجه کاملا بر خلاف فرضیه و ادعای "تنوع مهارت عملکرد را بهبود می‌بخشد" می‌باشد.
-
تنوع مهارت‌ها سبب تصمیم‌گیری موثر کمتری می‌شود، چراکه در مدیران اشتراکات زمینه‌ای کمتری وجود دارد.
بنابراین عدم آشنایی با مهارت‌های دیگر و همچنین عدم وجود اشتراکات زمینه‌ای بین اعضا سبب خواهد شد که اعضا نتوانند یکدیگر را به چالش کشیده و در بحث‌ها شرکت کنند، اعضای هیئت مدیره زمانی موجب حفظ استانداردهای عملکردی موسسه خواهند شد که بتوانند یکدیگر را به پاسخگویی وادارند.
در هر صورت بحثی که وجود دارد این است که :
در هیئت مدیره موسسات، مهمترین بحث "همپوشانی مهارت‌ها" و "کیفیت تصمیم گیری‌های بالقوه" است تا تعداد تخصص‌های موجود در آن. این لزوما متناقض با این ادعا نیست که تنوع مهارت‌ها خوب است، بلکه تفاوت در کلمه "مجموعه" است. وجود مجموعه‌ای از مهارت‌ها در هیئت مدیره لازم است تا بتواند منجر به بحث و تصمیم‌گیری با کیفیت بالاتر شود.
مدیران جدید باید با "مجموعه‌ای از مهارت‌ها" استخدام شوند تا همپوشانی قوی بین مهارت‌های مدیران خارجی و داخلی تقویت شود.
از نظر شما، اعضای هیئت مدیره موسسات باید دارای چه مهارت‌هایی باشند؟
با نوشتن دیدگاه خود ما را در تکمیل این مقاله یاری کنید.
دیدگاه خود را بنویسید