نیکوکاری سنتی کهن است که همواره کانون توجه مردم بوده و تاثیراتی که بر زندگی افراد می‌گذارد انکار ناپذیر است. این مفهوم از گذشته تا به امروز دست خوش تغییرات شده و از لحاظ ظاهر شکل جدیدی به خود گرفته است.
در گذشته مفهوم نیکوکاری و وقف صرفاً در ابعاد فیزیکی معنا پیدا می‌کرد. برای مثال اگر فردی وقفی انجام می‌داد، موقوفه قابل رویت بوده و از ابعاد فیزیکی و مکانی برخوردار بوده است. در غیر از این صورت به صحت این وقف شبه وارد می‌شد. احداث چاه آبی، مدرسه، مسجد و ... نمونه‌های است که با نیّات خیرخواهانه و مطابق با نیازهای جامعه شکل می‌گرفت.
اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ظهور فضای مجازی و تاثیری که بر زندگی اجتماعی افراد گذاشته، لازم است وقف نیز از شرایط ایجاد شده بهره برده و مطابق با شرایط تغییر نماید و از بُعد صرفا فیزیکی خارج شود و در فضای مجازی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد. فضای مجازی تا حدودی توانسته زمینه را برای فرهنگ‌سازی وقف مهیا کند و موجب ترویج کار نیک بین افراد شود.
یکی از ویژگی های کار نیک پويايی آن است. اگر کار نیکی در فضای مجازی رخ دهد، افراد در مكان‌ها و زمان‌های مختلف از آن بهره مند می‌شوند. مثل ظهور برخی کمپین‌ها
نتایج حاصل نشان می‌دهد كه فرصت‌های رشد و توسعه امور خیریه در فضای مجازی زياد بوده و حتی مصاديق جديدی پیرامون وقف در این فضا می‌توان مشاهده کرد. با توجه به ضریب نفوذ اينترنت و بهره‌برداری بيش از 80 درصد جامعه از آن، ضرورت فعاليت جدی در فضای مجازی برای تحقق موقوفات نوین بيش از پيش احساس می‌شود.
وقف در فضای مجازی به معنای بهره‌برداری از روش‌ها و فنون نوين فضای مجازی در توسعه و گسترش وقف در حوزه‌های مختلف جهت رفع نیازهای روز جامعه است. به عبارت دیگر وقفی است که به معنا گذشته اما در فضای مجازی انجام می‌شود.
تکنولوژی‌های ارتباطی سبب گسترش وقف در فضای مجازی می‌شوند. وقف نرم افراز، وقف سایت، وقف شبکه و مواردی از این قبیل کار‌ها که بسترش رو به افزایش است و سال ها آثار و نتایج باقی می ماند. سنت حسنه وقف با شرایط مختلف اجتماعی قابلیت انعطاف دارد و خدمت به اقشار جامعه هدف آن است.
نمونه‌های از وقف فضای مجازی
- موبایل و سامانه‌های پیامکی: آگاهی رسانی مجازی از طريق نشر اخبار خیریه، مطالب و مقالات مفید در حوزه کار نیک و نیکوکاری و نرم افزارهای متنوع به منظور تسهیل فرآیند کمک.
- وقف صفحاتی در شبكه‌های اجتماعی: نشر محتواهای ديجيتالی در شبکه‌های اجتماعی (تلگرام، اینستاگرام و ...) مانند معرفی موسسات خیریه و افراد نیکوکار همچنین وقف این شبکه‌ها به منظور گسترش کار نیک.
- طراحی پایگاه‌های اطلاع رسانی و وب‌سایت‌ها: طراحی وب‌سايت‌های مختلف به منظور افزایش آگاهی جمعی در مورد موسسات خیریه، کمپین‌های خیریه و معرفی فرصت‌های نوین کمک رسانی و انجام کار خیر. برای نمونه یکی از اقدامات انجام شده در این زمینه طراحی و راه اندازی «وب سایت خیریه امید فردا» توسط ویکی نیکی است.
- راه اندازی دانشگاه‌های آنلاین: آنچه امروزه به عنوان کلاس‌های مجازی شناخته می‌شود. وقف و عواید موقوفات می‌تواند در توسعه علم و فناوری کشور نقش آفرینی کند و مردم میتوانند با انجام وقف و نیت آن برای توسعه علم و فناوری به زیر ساخت‌‌ها و توسعه علم و فناوری کشور کمک کند.
- خدمات شهروندی از طریق دولت الكترونیكی: امور خيريه در فضای مجازی می‌تواند از طريق دولت‌ها نيز صورت گيرد. دولت‌ها میتوانند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی به شهروندان، موسسات خيريه و صنایع نوپا و ... كمک كنند.
- خدمات خیریه از طریق تجارت الكترونیكی: اين بخش مربوط به كارآفرينی در فضای مجازی و همچنين حمايت‌های مالی در راستای راه اندازيی تجارت اينترنتی می‌شود.
- بازی‌های رایانه‌ای: طراحی و وقف بازی‌های رايانه‌ای و همچنين حمایت از توليد بازی‌های رايانه‌ای سالم برای جامعه.
نویسنده: رویا باقری، محدثه سحرخیز
دیدگاه خود را بنویسید