پول درآوردن برای سازمان‌های غیرانتفاعی مفهوم تازه‌ای نیست. گاهی اوقات شرایط اقتصادی ممکن است شما را به فکر وا دارد که به راه‌هایی بیاندیشید تا محصولات یا خدمات سازمان‌تان را به منابع درآمدزای جدیدی تبدیل کنید.
برای مثال اگر سازمان شما کتابچه‌ای درباره پیشگیری از مصرف مواد اعتیادآور دارد، آیا ممکن است گروهی از مردم علاقه داشته باشند این کتابچه را بخرند؟ یا شاید در ورودی ساختمان سازمان‌تان بتوانید اتاق کوچکی هم برای یک ایجاد یک مغازه خرده فروشی داشته باشید تا بازدیدکنندگان از شما هدیه، کتاب، و لباس بخرند؟
همیشه خوب است که فرصت‌های کسب درآمد در سازمان‌تان را ارزیابی کنید. اگر این فعالیت‌های درآمدزا به ماموریت سازمان غیرانتفاعی مربوط است، گاه می‌تواند بدون نیاز به پرداخت مالیات ادامه پیدا کند. رالف لارسن، نویسنده کتاب راهنمای شروع کار درآمدزا در سازمان غیرانتفاعی شما، توصیه می‌کند در ارزیابی منابع بالقوه درآمدزا همیشه جانب احتیاط را بگیرید.
بر همین اساس بیایید نگاهی بیاندازیم به روش‌های درآمدزایی که می‌توان آن‌ها را نسبتا سریع به کار بست، و بعد قدم‌هایی را برای ارزیابی یک داد و ستد بلندمدت بررسی کنیم.
مسیر کوتاه: درآمدزایی از کاری که سازمان‌تان اکنون درحال انجام است!
کسب سود سریع در بخش‌های انتفاعی و تجاری هم نادر است، و در بخش غیرانتفاعی حتی بیشتر غیرممکن. برای یک سازمان غیرانتفاعی حداقل شش ماه طول می‌کشد تا یک منبع خوب را برای کسب درآمد شناسایی کرده و بعد شروع به کسب درآمد بکند. اما دو راه سریع و کوتاه وجود دارد تا آن‌چه را شما تاکنون انجام داده‌اید به پول تبدیل کنید:
اول، بازار خود را به مشتریان دیگر بسط دهید. مشتریانی را هدف بگیرید که به خدمات یا محصول شما دسترسی ندارند. شما می‌توانید از مشتریان جدید بابت خدماتی پول بگیرید که از مشتریان قبلی بابت آن پولی نمی‌گرفتید. (مثلا اگر درحال حاضر دارید یک کتابچه رایگان برای مشتریان فعلی‌تان درباره جلوگیری از مصرف بی‌رویه مواد اعتیادآور عرضه می‌کنید، آیا می‌توانید شروع به فروختن آن به سازمان‌های دیگری بکنید، سازمان‌هایی که کتابچه شما را می‌توانند به مشتریان‌شان عرضه کنند؟)
دوم، دانش سازمانی خود را به گروه‌هایی که به آن دانش احتیاج دارند، با دریافت مبالغی ارائه دهید. در بخش غیرانتفاعی، یکی از ارزشمندترین سرمایه‌هایی که داریم دانشی است که از دوران کار کردن با مشتریان به‌دست می‌آید. به کسانی فکر کنید که می‌خواهند خدمات مشابهی در دیگر حوزه‌های کاری ارائه دهند و حاضرند برای این دانش پول بپردازند. بسیاری از افرادی که خواهان دانش شما هستند - علاوه‌بر پرداختن هزینه‌های شما - از پرداخت مبالغی برای دریافت این آموزش‌ها، استقبال می‌کنند. (اگر یاد گرفته‌اید که چه‌طور یک بازارچه خیریه راه بیاندازید، آیا می‌توانید این دانش را به دیگر مراکزی که کار مشابهی می‌خواهند انجام دهند بفروشید؟)
مسیر بلند: درآمدزایی از کارهایی که سازمان‌تان می‌تواند آغاز کند!
فراتر از رویکردهای سریع برای یافتن منابع درآمدزایی جدید، شما می‌توانید فرآیندی آگاهانه و بلندمدت برای توسعه داد و ستد سازمان‌تان آغاز کنید. رولف لارسن یک فرآیند هفت مرحله‌ای برای این کار را توصیه می‌کند:
گام اول: به کارها نظم و سر و سامان بدهید!
سازمان شما نیاز دارد یک رهبر پروژه و یک تیم داد و ستد داشته باشد تا مواردی را از قبیل این‌که ایده‌های داد و ستد چگونه به برنامه‌های راهبردی سازمان ارتباط دارند و هدف و نتیجه نهایی از داد و ستد برای سازمان غیرانتفاعی چیست، ارزیابی کنند و حمایت رهبری سازمان را جلب کنند. گام اول ممکن است بین دو تا چهار هفته طول بکشد.
گام دوم: ارزیابی دقیقی از برنامه درآمدزایی سازمان انجام دهید!
اکنون وقت ارزیابی نقاط ضعف و قدرت سازمان برای توسعه طرح داد و ستد است. تیم داد و ستد در میان مولفه‌های جاری در جستجوی مشتریان بالقوه نیز خواهد بود و آن‌چه را که سازمان شما به بهترین نحو ممکن انجام می‌دهد، پیدا می‌کند. بهترین فرصت‌های داد و ستد معمولا بر مولفه‌های تشکیل‌دهنده سازمان و قابلیت‌های اصلی آن استوار می‌شوند. تحلیل‌های انجام‌شده به تعیین این‌که کارکنان و هیئت مدیره چه نوع مهارت‌های کسب و کاری دارند، کمک می‌کند. طی این قدم، مهم است که مشتریان، محصولات، و خدمات بالقوه را ارزیابی کنید. قدم دوم ممکن است بین سه تا شش هفته طول بکشد.
گام سوم: جلسه طوفان فکری بگذارید و ایده‌های مناسب را انتخاب کنید!
بخش مفرح ماجرا از این‌جا شروع می‌شود. اول تصمیم می‌گیرید که آیا به مشاوره خارج از سازمان احتیاج دارید یا خیر و بعد یک کمیته کارآفرینی تشکیل می‌دهید. این کمیته ارزیابی برنامه داد و ستد را بررسی می‌کند، بعد نوبت طوفان فکری ایده‌ها است. طوفان فکری خود را با بررسی مشتریان بالقوه‌ای که بهتر می‌شناسید شروع کنید: مولفه‌های تشکیل‌دهنده سازمان شما یا دیگرانی که به‌طور مرتب با آن‌ها کار می‌کنید. آن‌ها چه نیازهای برطرف‌نشده‌ای دارند که که با قابلیت‌های اصلی شما هماهنگ است؟ بعد تعیین کنید که محصولات یا خدمات خود را به کدام مشتریان یا بازارهای دیگری می‌توانید بفروشید. در نهایت، فهرست خود را به سه تا از نویدبخش‌ترین ایده‌های مطرح‌شده محدود کنید. اجرای قدم سوم ممکن است بین چهار تا هشت هفته طول بکشد.
گام چهارم: آزمایش‌های سریعی را برای تحلیل بازار اجرا کنید!
تیم داد و ستد، سه ایده برتر را خواهد گرفت و آن‌ها را به سرعت در بازار آزمایش خواهد کرد. از گزارش‌های کتبی و مصاحبه‌ها، اطلاعات کافی به‌دست می‌آورد تا به‌سرعت درباره هر کدام از ایده‌های داد و ستدها داوری کند و رای بدهد. اگر نتیجه نویدبخش بود این تیم یک ایده را انتخاب خواهد کرد تا درباره بازاریابی و موفقیت داد و ستد تحقیق کاملی انجام دهد. اجرای این مرحله ممکن است بین چهار تا هشت هفته طول بکشد.
گام پنجم: درباره بازار کارتان امکان‌سنجی کنید!
در این مرحله کار سنگین شروع می‌شود. تحقیق درباره میزان عرضه و تقاضا و امکان موفقیت یک ایده داد و ستد، بیشترین زمان را می‌برد، تحلیل زیادی لازم دارد و سخت‌ترین کار است. اغلب، وقتی داد و ستدها شکست می‌خورند، ردپای مشکل را می‌توان گرفت و به ناکافی بودن میزان تحقیقات اولیه رسید. ایده داد و ستد شما باید با جمع کردن اطلاعات جامع درباره مشتری، بازار، و رقبا در فضای بازار تحلیل شود. لازم است این اطلاعات را در برابر توانایی‌ها و ضعف‌های سازمان‌تان بگذارید. این تحلیل می‌تواند به شما کمک کند که تصمیم بگیرید آیا ایده داد و ستد شما واقعا می‌تواند تبدیل به کسب و کار شود یا نه. تکمیل این مرحله ممکن است بین پنج تا ده هفته طول بکشد.
گام ششم: تحلیل مالی برنامه‌تان را آماده کنید!
تیم در این مرحله، تحقیقات انجام‌شده را تبدیل به طرح بودجه و عملیات مالی می‌کند. در ضمن شما احتیاج دارید که شک و شبهه‌های باقی‌مانده‌ای را که داد و ستدتان با آن مواجه است، مشخص کنید. با اتمام این مرحله از تحقیق، شما به‌قدر کافی اطلاعات دارید تا تصمیم بگیرید که آیا باید داد و ستد را شروع کرد یا خیر. تکمیل این مرحله ممکن است بین سه تا شش هفته طول بکشد.
گام هفتم: یک طرح تجاری بنویسید!
در این مرحله شما آماده‌اید تا کار تحلیلی انجام شده در گام‌های پنج و شش را به یک طرح عملی یا به‌عبارت دیگر به یک طرح تجاری تبدیل کنید.
این طرح تجاری شامل تصمیم‌گیری‌های مهم درباره کارکنان، محل، و تجهیزات است. شما به برنامه‌های مشخصی برای عملیات، بازاریابی، و مدیریت مالی احتیاج دارید. این قدم در عمل وقت کمتری از شما می‌گیرد، اما از جهات دیگری دشوارتر است، چون لازم است تصمیمات دشواری بگیرید که بر اتفاقاتی که بعد از شروع داد و ستد می‌افتد تاثیرگذار است. این مرحله ممکن است بین چهار تا هشت هفته طول بکشد.
همین‌طور که در فرآیند توسعه داد و ستد جلوتر می‌روید، ممکن است با دیدگاهی داخلی، و با برداشتی کلی و بدون درنظر گرفتن جزئیات و بر مبنای آن‌چه تا کنون می‌دانید، تصمیم بگیرید. زمانی‌که شما گزینه‌های مختلف داد و ستد را در نظر می‌گیرید، به سمت یک نقطه‌نظر خارجی، که منطبق بر بازار است حرکت می‌کنید. پژوهش و تحلیل، تمرکز شما را متوجه یک ایده می‌کند. شما این ایده را با جزئیات بسیار بررسی خواهید کرد، چون به احتمال زیاد این ایده، داد و ستد جدید شما خواهد بود.
این مطلب نوشته ربکا پُست، مدیر بخش توسعه محتوا و خدمات در موسسه سِرچ است. او این مقاله را بر اساس کتاب راهنمای شروع کار درآمدزا در سازمان غیرانتفاعی شما نوشته رالف لارسن تهیه کرده است.
ترجمه: یاری‌کده
دیدگاه خود را بنویسید