خیریه همت یک خیریه مجازی است که تاکنون توانسته است اعتماد بسیاری از مردم و رسانه‌ها را برای جلب کمک‌های مردمی جلب کند.
شاید باور کردنش سخت باشد ایده خیریه‌ای که تاکنون توانسته با جمع آوری حدود ۷ میلیارد تومان به ۱۷۷۵ مورد از نیازمندان رسیدگی کند، از یک پیامک دوستانه شروع شده باشد.
پیامکی که تبدیل به یکی از خیریه‌های محبوب شد تا بسیاری از رسانه‌ها و مردم بتوانند با خیال راحت به آن اعتماد کنند و حتی نذوراتشان را از طریق درگاه‌های بانکی ارسال کنند. در این خیریه مجازی هیچ لیستی وجود ندارد و نام هیچ کس ثبت نمی‌شود. حتی مهم نیست که در این چهارسال چه تعدادی کمک کرده‌اند و بیشتر کمک‌ها توسط چه کسانی انجام گرفته است. هیچ فرم ماهیانه و قید زمانی خاصی وجود ندارد. اینجا «خیریه همت» است. در یک صبح تابستانی با «مهدی قمصریان» از هسته تشکیل دهنده خیریه قرار گذاشتیم تا اول درباره شیرینی‌ها و سختی‌های این کار بپرسیم و اینکه قصه خیریه همت از کجا شروع شد؟
در ۶ ماه ۸۰۰ میلیون تومان جمع شد
«مهدی قمصریان» متولد ۲۴ خرداد ۱۳۶۰ در محله بلواز ابوذر تهران است. کارشناسی مدیریت صنعتی از دانشگاه آزاد و کارشناسی ارشد مدیریت از دانشگاه علامه طباطبایی دارد. قمصریان کار را از آموزش و پرورش آغاز کرد. اما بعد از آن وارد رسانه و خبرگزاری مهر شد. بعد از آن در چندین روزنامه به صورت حق التحریر و ثابت فعالیت‌های رسانه‌ای خود را ادامه داد و در حال حاضر در یکی از سازمان‌های دولتی مشغول به کار است.
همین سابقه به خوبی نشان می‌دهد که رسانه را می‌شناسد و برای همین وقتی می‌گوید در ۶ ماه اول کار خیریه توانسته ۸۰۰ میلیون تومان جمع کند خیلی تعجب نمی‌کنیم.
همت از یک پیامک شروع شد
همه چیز از یک پیامک ساده برای خرید یک یخچال برای جهیزیه شروع شد. پیامکی که یکی از دوستانش برایش می‌فرستد و باعث می‌شود نقطه عطفی در زندگی «مهدی قمصریان» اتفاق بیفتد و «خیریه همت» متولد شود. « ۱۳ شهریور ۹۰ یک پیامکی برای من آمد که نوشته بود می‌خواهیم برای یک جهیزیه یخچال بگیریم. ۳۰۰ هزارتومان کم داریم. اتفاقا در آن دوره در شرایطی بودم که شرایط مالی خیلی مناسبی نداشتم.
گفتم من همین کار را انجام بدهم و برای عده ای از دوستانم بفرستم. متن پیامک را عوض کردم و یک متن مرتب‌تر نوشتم و گفتم: «هرکی پایه س. بسم الله، همت کنید این پول جمع بشود. به فاصله نیم ساعت این پول جمع شد و من به دوستم اطلاع دادم.»
قمصریان ادامه می‌دهد: «این اتفاق خیلی به من چسبید و تا مدتی ذهنم را مشغول کرد و فکر می‌کردم یک کار خیریه عامه پسند انجام بدهم. ولی حمایتی نداشتم اما فهمیدم می‌شود که کارهای کوچک کوچک انجام داد و جلو رفت. گفتم یک شبکه راه بیندازم. شبکه کسانی که من را می‌شناسند و هیچ اشکالی ندارد مثل شرکت‌های هرمی باشد. یک وبلاگ راه انداختم و دو اصل را تعیین کردم. اول شفافیت و دوم اینکه گزارش عملکرد بدهم. ابتدا مسئله را برای مخاطب ملموس مطرح کنم و بعد مقدار پول مورد نیاز را مطرح کنم و از مخاطب درخواست کنم. بعد هم که پول به میزان کافی رسید بگویم کافی است. واریز نکنید. اولویت را هم درمان و جهیزیه قرار دادیم. البته کارهای دیگری هم مثل مسکن انجام دادیم ولی اولویت ما قرار شد درمان و جهیزیه باشد. مسکن متقاضی‌های زیادی دارد. چون همه ما اگر بپرسند یک جورایی درگیر مشکلات مسکن هستیم و از عهده ما بر نمی‌آمد.»
همت مثل یک رودخانه است
آقای قمصریان معتقد است نهادهای حمایتی به علت طولانی شدن و پراکندگی خدمات نتوانسته‌اند به خانواده‌های نیازمند کمک شایانی کنند. «ما برای حل مسئله دو شیوه داریم. یکی مساله محوری و دیگری فرآیند محوری. عموم نهادهای حمایتی ما فرآیند محور هستند. این کار علاوه بر محاسن زیادی که دارد چند آفت دارد که یکی از آنها طولانی شدن است و چون معمولا اهداف بزرگی دارند اما منابع اندک است. خروجی خیلی جالب از آب در نمی آید. مثلا ممکن است یکی از نهادهای حمایتی به یک خانواده ۵ نفره نیازمند ماهیانه فقط ۷۰ هزارتومان بتواند کمک کند که این مبلغ هیچ دردی را دوا نمی کند. اما ما خواستیم مساله محور باشیم. توان‌مان هم محدود بود. همچنین از مبناهای دینی هم بهره گرفتیم. در روایات و احادیث ما بسیار آمده هرکس گره‌ای از کار مومنی را باز کند. خداوند اجر و پاداشش را می‌دهد. تصمیم گرفتیم این موضوع ماهیانه هم نباشد. کار را ازحلقه‌های نزدیک شروع کردیم و موزائیکی جلو رفتیم.
در آن زمان ایمیل و شماره‌های دوستان رسانه ای زیادی داشتم که به آنها اطلاع دادم و آنها هم برای کمک داوطلب شدند. بعد یکی از حساب‌های شخصی را را برای جمع آوری کمک‌ها خالی کردم. آنها هم لوگوی همت را در کنار سایت خبری و رسانه‌شان گذشتند ما یک ریال هم بابت این تبلیغات به کسی پول ندادیم. خوشبختانه دوستان رسانه‌ای با گرایش‌های سیاسی مختلف در این کار به ما کمک کردند. در یک مصاحبه از من پرسیدند چشم انداز شما چیست؟ من گفتم چشم اندازی ندارم. هر زمان مردم مایل به کمک بودند در اینجا باز است. هر زمان نبودند اینجا درش بسته است. همت مثل رودخانه است. ما چیزی جمع نمی‌کنیم سد نیستیم. هرپولی بیاید برای کار خیر می‌رود. قصد کارهای بزرگ و سرمایه گذاری کردن نداریم. من توان کار بزرگ کردن ندارم. از عهده من بر نمی‌آید.»
اولویت درمان و جهیزیه است
اولویت کمک‌های مالی در خیریه همت درمان و جهیزیه است. دلیل انتخاب درمان این است که کمک‌های بیمه‌ای خیلی کم هستند و عملا دردی از بیماران دوا نمی‌کنند. برای همین اگر سایت خیریه نگاه کنید در معرفی به این نکته خوب اشاره شده است. «البته این چند وقته طرح تحول نظام سلامت کمک شایانی کرده است. اما هنوز برخی مشکلات زیادی در هزینه‌های دارو و درمان دارند. در قرآن کریم هم در سوره مائده آمده: «هرکس یک نفر را بدون جرمی بکشد، مانند این است که همه مردم را کشته و اگر کسی را زنده کند، مانند آن است که همه را زنده کرده است؟» دلیل انتخاب جهیزیه هم شروع زندگی بود. متاسفانه این چندساله بحث ازدواج سفید و معضلات اجتماعی بسیار مطرح است. این معضلات بالا و پایین شهر هم ندارد. معضلات اجتماعی اهمیتش از «برجام» اگر بیشتر نباشد کمتر نیست. این جنس مشکلات داخلی از درون جامعه را تخریب می‌کند که آسیبش به مراتب بیشتر است. ما سعی کردیم که به ازدواج کمک کنیم. بسته های جهیزیه ما هم ۴.۵ میلیون تومان است. اقلام را هم جنس خوب ایرانی می‌گیریم. دوستانی که در بازار لوازم خانگی هستند به ما کمک می‌کنند و چون عمده می‌خرند قیمت خیلی پایین‌تر در می‌آید. البته کارهای دیگری هم مثل مسکن انجام دادیم ولی اولویت ما قرار شد درمان و جهیزیه باشد. مسکن متقاضی‌های زیادی دارد. چون از همه ما اگر بپرسند یک جورایی درگیر مشکلات مسکن هستیم و از عهده همت خارج بود.»
استفاده از چهره‌ها به تیپ ما نمی‌خورد
در گوشه سمت پایین سایت خیریه همت قیمت دقیق ارزش ریالی کمک‌هایی که همت تاکنون توانسته جمع کند نوشته شده است که تا این لحظه حدود ۷ میلیارد تومان است. آقای قمصریان می‌گوید که طبق اساسنامه قانونی هر خیریه می‌تواند ۱۰ درصد از درآمدش را خرج حقوق و مزایای کارکنانش کند. اما در همت به جز دو مورد که مجبور شده‌اند؛ این کار انجام نشده است: «ما می‌توانستیم از این ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون که تا الان خرج شده حدود ۶۸۰ میلیون را خودمان خرج کنیم. اما نکردیم. اصلا چنین قصدی نداشتیم. اما ناجا به ما گفت که حتما باید یک مکان قابل نظارت وجود داشته باشد که ما مجبور شدیم ۸۰ میلیون تومان برای رهن یک مکان اداری پرداخت کنیم. ۵۰۰ هزارتومان هم برای سایت همت هاست خریدیم. وگرنه بچه‌هایی که با ما همکاری می کنند حقوقی نمی‌گیرند. »
خیریه همت ابتدا با اسم شخص مهدی قمصریان کار می‌کرد. اما بعد آقای قمصریان این شیوه را درست نمی‌داند و تصمیم می‌گیرد برای این کار خیر سراغ مجوز برود تا قانونی تر و جدی با شناسنامه‌ای معتبر خیریه همت را جلو ببرد.» وقتی می‌پرسم چرا مانند خیریه‌های دیگر دنبال چهره های سرشناس هنری و ورزشی نمی‌رود. جواب جالبی می‌دهد: «راستش را بخواهید این کارها اصلا به تیپ ما نمی‌خورد نه اینکه بد باشد. من سعی کردم از اعتقادات مذهبی و احساسات مردم استفاده نکنم. مثلا بازارچه داشتن خیلی خوب است اما من نه توانش را داشتم نه آدم‌هایی که بتوانند این کار را انجام دهند. متاسفانه این تبدیل به بیزینسی در خیریه‌ها هم شده است. که چهره‌ها برای رونق بیشتر در خیریه‌ها حضور پیدا می کنند اما عوضش طلب پول می‌کنند.»
اطرافیان نیازمند گاهی مقصر اصلی هستند
آقای قمصریان معتقد است یکی از مشکلات جامعه اطرافیان نیازمند هستندکه گاهی از خانه خودشان بیرون‌تر را نمیبینند. حتی بسیاری از موارد خانواده‌های نیازمند اطرافیان مرفهی دارند که با وجود اینکه از مشکل‌شان باخبر هستند کاری برایشان انجام نمی‌دهند: «چند هفته پیش سه قلوهایی را در سایت معرفی کردیم که در یک زیرزمین کنار موتورخانه زندگی می‌کنند و این بچه‌ها مشکلات تنفسی داشتند. یکی از بچه‌ها بیماری پیدا کرده بود. گفتند که دلیل این بیماری به علت تماس این بچه با محل عبور و مرور سوسک‌هاست. حالا فکر کنید خانواده آقا پسر از نظر مالی در وضع مناسبی قرار داشتند و چون مخالف این ازدواج بودند به این دو جوان کمک نکردند. اما بعد از کمک ما متاسفانه گاهی آشنای نیازمندان وضع مالی خوبی دارند و کمک که نمی‌کنند هیچ، زخم زبان می‌زنند و آبرو ریزی می‌کنند. یاش بخیر آقا «مجتبی تهرانی» همیشه می‌گفت اصل در مسائل تربیتی پرده پوشی است نه پرده دری!»
حتی مشکل ۳۰۰ هزارتومانی هم داریم
در خیریه همت از مشکلات مالی ۳۰۰ هزارتومانی تا ۴۰۰ میلیون تومانی هم مطرح شده که تا کنون خیرها برای پرداخت آنها اقدام کرده‌اند و حالا چند مورد از کمک‌هایی را که خاطرات خوبی برایش رقم زده اند تعریف می‌کند: « مورد ۴۰۷ میلیون تومانی که داشتیم. برای درمان ناراحتی غذه هیپوفیزی یک دختربچه شیرازی بودکه بعد از درمان حال این بچه بسیار خوب شد. کمک به یک خانم سرپرست خانوار به ما پیشنهاد شد که توانستیم کمکش کنیم. این خانم خواب خوبی همان شب از ائمه دیده بود و برایمان همان خواب را در یادداشتی فرستاده بود که خیلی خوشحال شدیم.»
قمصریان خاطره ای مشابه تعریف کرده و می‌گوید: «یک دختربچه‌ای بود ریزش مو داشت. خجالت می‌کشید مدرسه برود. هزینه دارو هم ۳۰۰-۴۰۰ تومان بود اما چون پدرش کارگر بود نمی‌توانست پرداخت کند. بعد از این اتفاق این دختر به زندگی برگشت و بسیار خوشحال بود.»
سرمان کلاه هم رفته است
آقای قمصریان می‌گوید افراد نیازمند را حلقه‌های مورد اعتمادش معرفی می‌کنند اما خب آقای قمصریان اعتراف می‌کند گاهی هم سرشان کلاه رفته است: « ما اصلا به کسی پول نقد نمی‌دهیم مگر برخی موارد که ناچار می‌شویم. وگرنه خودمان همه کارها را انجام می‌دهیم. اما سه چهارماه اول خیریه، کسی مدارکش را آورد که سرطانی بود. ما هم کمکش کردیم تا داروهایش را بخرد. فهمیدیم به جای دارو رفته پول‌هایش را در کوزست در سرمایه گذاری کرده بود. یک بارهم برای یک بچه بیماری دارو خریدیم که خیلی گران بود. پدر بچه فاکتور را گرفته بود و گفته بود اشتباه شده است باید عوض کنم. رفته بود دارو را پس داده بود و پولش را گرفته بود. بچه واقعا بیمار بود ولی خب مشکلات فرهنگی باعث شده بود دارو را پس بدهد و پولش را بگیرد. یکبار هم برای پیرمردی توانستیم پول جمع کنیم خانه بگیرد. فهمیدیم بعد از چند وقت گفته بود از خانه خوشم نمی‌آید پول پیش را پس گرفته بود و غیبش زد.»
آقای قمصریان می‌گوید از روزی که مردم نسبت به مشکلات همنوعشان بی‌تفاوت باشند می‌ترسد. با اینکه برخی کمک مالی نمی‌توانند بکنند در سایت کامنت می‌گذارند که برای آن مورد دعا می‌کنیم. وقتی می پرسیم معمولا یک روز بعد از پست چقدر پول جمع می‌شود. می‌گوید: «به روزی اعتقاد دارید؟ گاهی برای دو میلیون تومان کلی تلاش می‌کنیم. گاهی هم مثلا در سه روز ۴۳۰ میلیون جمع می‌شود.»
دیدگاه خود را بنویسید