دلایل راه‌اندازی کمپین ملی نه به ماهی قرمز چیست و بنیان‌گذار آن کیست؟
نام کمپین: نه به ماهی قرمز
نام بنیان‌گذار: مجمع فعالان زیست محیطی
تولد کمپین: اسفندماه ۱۳۹۴ ایران
دلایل راه‌اندازی: مبارزه با اسارت و قتل بی‌دلیل حیوانات و مقابله با تحریف آداب و رسوم ایرانی
آزار از تولید تا مصرف!
ماهی قرمز در حوضچه‌های مصنوعی، از زمان خروج از تخم تا پایان عمر آزار می‌بیند، عمدتاً از سلامت کامل برخوردار نیست و جان دادنش نیز برای خیلی انسان‌ها اهمیتی ندارد. «سمبل زندگی» حتی در سفره هفت‌سین هم با نفس‌تنگی مبارزه می‌کند!
مطالب مرتبط:
جان ارزنده ولی ارزان!
دادوستد ارزان یک جاندار، به معنای کم‌ارزش بودن جانش نیست. طول عمر ماهی قرمز به بیش از ۲۵ و گاه تا ۴۰ سال می‌رسد، یعنی دو برابر سن سگ و گربه و نزدیک به نیمی از عمر بشر! آیا جان زیستمندان ارزشمند نیست؟
بچه‌ها با دقت می‌آموزند!
کودکان از ما می‌آموزند و ما در برابر آنچه به آن‌ها می‌آموزیم مسئولیم. این اسارت ظالمانه و کشتار نوروزی ماهی‌های قرمز چه به آن‌ها می‌آموزد؟
اشکال اسارت حیوانات چیست؟
راه صحیح دوست داشتن حیوانات، اسیر کردن آن‌ها برای ناز و نوازش نیست. عدم دخالت در زندگی طبیعی حیات‌وحش عالمانه‌ترین راه علاقه به حیوانات است. تنگ و قفس هرچقدر هم ازنظر ما انسان‌ها بزرگ باشد، برای حیوانی که در آن اسیر است، کوچک است.
هیچ جانداری در اسارت آن‌گونه که طبیعت برایش مقدر کرده نمی‌تواند آزاد زندگی کند و از رفتار طبیعی برخوردار باشد؛ اما ازآنجاکه ماهی قرمز پرورشی بوده و قابل تبدیل به گونه مهاجم می‌باشد، ورود آن به زیستگاه‌های آبی کشور (رود، دریاچه، برکه…) برای سایر زیستمندان به‌شدت خطرساز است. باید از رهاسازی ماهی قرمز در طبیعت خودداری کرد.
ناگفته‌های تاریخ و تمدن ایرانی از سفره هفت‌سین
تابلوی نقاشی که حسین‌خان شیخ (شاگرد کمال‌الملک) از سفره هفت‌سین دوره قاجاری ترسیم کرد، محکم‌ترین سندی است در میان ده‌ها سند و مدرکی که در قالب نوروزنامه و نقاشی از سال‌های دور گذشته درباره عید باستانی نوروز به دستمان رسیده است. خوب است بدانید که هیچ‌کدام از آن‌ها اشاره‌ای به ماهی قرمز نداشته‌اند.
البته انتقادکنندگان اشاره دارند، ماهی به‌طورکلی در داستان‌های ایرانی جایگاه ویژه‌ای داشته و در نقش‌های ایرانی و قالی‌های قدیمی دیده می‌شود. بااین‌وجود هیچ‌یک نتوانسته‌اند توضیح دهند خوردن ماهی چه ربطی دارد با نگه‌داشتن ماهی قرمز سر سفره هفت‌سین؟ سنت ماهی قرمز کمتر از ۱۰۰سال پیش از چین و به شیوه‌ای تحریفی وارد ایران شده است. در فرهنگ چین در لحظه تحویل سال، ماهی را آزاد می‌کنند و ما ایرانی‌ها آن را زندانی می‌کنیم. (البته ماهی قرمز اصلاح نژاد شده در ایران، نباید به‌هیچ‌عنوان رهاسازی شود که در ادامه دلیل آن را توضیح خواهیم داد.)
به هر ترتیب در طول تاریخ هیچ شخصی نتوانسته است کوچک‌ترین مدرکی درباره وجود ماهی قرمز سر سفره هفت‌سین ایران در طول تاریخ ارائه دهند. ازاین‌رو جنبشی ملی به همت مجمع فعالان زیست محیطی کشور (انجمن حمایت از حیوانات و محیط‌زیست ایران) به وجود آمده که خواهان تحریم خرید ماهی قرمز است.
چرا نه به ماهی قرمز؟
۱- ماهی قرمز گونه بومی طبیعت ایران نیست و رهاسازی آن در آب‌های طبیعی نظیر رودخانه و دریاچه‌ها می‌تواند سبب ایجاد مشکلات فراوانی برای زیستگاه‌های طبیعی و گونه‌های بومی شود.
۲- طول عمر ماهی قرمز بین پنج سال تا ده سال است که بعضاً به چهل سال هم می‌رسد. ولی در کشور ما به علت عدم آگاهی کافی، مرگ زودهنگام این ماهی‌ها شایع شده است.
۳- ماهی قرمز در برابر آلودگی‌ها بسیار مقاوم بوده و با ازدیاد جمعیت، موجب کاهش جمعیت ماهی‌های بومی محیط میزبان می‌شود.
۴- جهت کاهش و جلوگیری از تأثیرات مخرب زیست محیطی از رهاسازی ماهی‌های قرمز در بسترهای آبی اطراف شهر و حتی استخرهای بزرگ داخل شهر خودداری کنید.
۵- مدفوع ماهی قرمز باعث رشد سریع جلبک‌ها و کاهش میزان اکسیژن محیط آبی می‌شود.
۶- ماهی قرمز با تغذیه بیش‌ازحد از گیاهان و مواد آلی بستر محیط‌های آبی موجب از بین رفتن گیاهانی که آشیانه و محل تخم‌ریزی سایر آبزیان هستند، می‌شود.
۷- باله ماهی قرمز، مستعد عفونت‌های خونی و بیماری‌های قارچی و پوستی است. از تماس مستقیم با بدن این ماهی‌ها خودداری کنید.
۸- بهار فصل تخم‌ریزی ماهی‌ها و گونه‌های آبزی است. ماهیان قرمز پس از رهاسازی در رودخانه، تخم‌های سایر آبزیان را خورده و جمعیت آنان را به خطر می‌اندازند.
۹- دمای آب حدوداً ۲۳درجه سانتی گراد، دمای مناسب برای حیات ماهی قرمز می‌باشد. که در سفره هفت‌سین این مقدار دما متغیر و قابل‌کنترل نیست.
۱۰- برای یک ماهی قرمز با طول ۵سانتی‌متر حداقل ۷٫۵ لیتر آب لازم است. یک تنگ کوچک به‌هیچ‌عنوان جای مناسبی برای این ماهی نیست.
۱۱- تعدادی از این ماهی‌ها به علت گرسنگی از بین می‌روند زیرا بسیاری فکر می‌کنند که غذای این ماهی‌ها در آب وجود دارد.
سرنوشت ماهی‌های قرمز مرگ است. سرنوشتی که برخی نمی‌خواهند ببینید، بشنوید و بدانید! ماهی قرمز برای منفعت مادی تکثیر می‌شود و زمانی که سودی نداشته باشد حتی برای سال بعد هم نگهداری نمی‌شود!
۱۱ عامل اصلی مرگ‌ومیر ماهی قرمز
در قتل‌عام عید شریک نباشیم! مهم‌ترین دلیل مرگ‌ومیر بالای ماهیان قرمز عدم آشنایی مردم با نحوه نگهداری صحیح از آنان است. برخلاف آنچه تصور می‌شود بسیاری از مردم کشورمان اطلاعاتشان در مورد این حیوان کوچک بسیار مختصر است و بعضاً دارای اطلاعاتی غلط هستند. ازجمله از دلایل مرگ‌ومیر ماهی‌های قرمز می‌توان به دلایل زیر اشاره کرد:
- ترس
- تغییر دما
- بیماری‌های عفونی و محیطی
- خفگی
- بیماری تغذیه‌ای
- اسیدی شدن آب
- قلیایی شدن آب
- ضربه
- مسمومیت آمونیاکی
- مسمومیت با دی‌اکسید کربن
- مسمومیت با کلر
فروشندگان ماهی قرمز را تحریم کنیم!
اینکه چرا باید از کمپین «نه به ماهی قرمز» استقبال کنیم بیشتر ازآن‌جهت است که این کمپین مبارزه با یک عادت بد فرهنگی است. ما و یا حداقل گروهی از ما در عید نوروز، بدون توجه به حقوق حیوانات، مصلحت ملی و آداب‌ورسوم دیرین ایرانی، از روی عادت تنها به هیجانات زودگذر خویش می‌اندیشیم و درنهایت به اسارت و آزار حیوانات تن می‌دهیم.
این کار تقاضا را افزایش داده و به ادامه‌دار بودن این تجارت غیراخلاقی دامن می‌زند. احتکار کنندگان هم سودهای کلان به جیب می‌زنند. در کشورهای دیگر نمی‌دانیم با تهاجم فرهنگی چه می‌کنند ولی مردم بعضی از کشورها را خبرداریم که با تحریم، کمک می‌کنند و باعث می‌شوند گروهی سودجو نه‌تنها سراغ احتکار نروند بلکه از ترس ضرر، سال‌های آینده محتاطانه‌تر عمل کرده و میزان عرضه را کاهش دهند.
حامی قاچاق حیات‌وحش نباشید!
در سال‌های اخیر، سودجویان و قاچاقچیان برای منافع مالی حیواناتی همچون سمندر لرستانی را از زیستگاه طبیعی سرقت کرده و به فروش می‌رسانند. سمندر لرستانی دوزیستی منحصربه‌فرد و بومی ایران است که در زیستگاه کوچکی در جنوب زاگرس زندگی می‌کند.
خرید، فروش، حمل و نگهداری سمندر جرم بوده و قابل پیگرد قانونی است. جریمه نگهداری هر سمندر ۲۰۰هزار تومان است. از سود رساندن به فروشنده حتی با نیت نجات سمندر خودداری کنید. در صورت مشاهده صید، حمل، نگهداری یا خریدوفروش سمندر مراتب را به نزدیک‌ترین اداره محیط‌زیست یا پلیس گزارش دهید.
لاک‌پشت گوش قرمز نیز هرگز گونه‌ی مناسبی برای نگهداری نیست؛ حقیقت این است که این‌گونه جانوری می‌توانند ناقل بیماری بوده و باعث انتقال بیماری سالمونلا به انسان شوند.
این‌گونه در بقا موفق‌تر و مقاوم‌تر از گونه‌های بومی کشور بوده و تهدیدی جدی برای طبیعت محسوب می‌شود. رها کردن لاک‌پشت گوش قرمز در طبیعت خطری بزرگ برای زیست‌بوم ایجاد می‌کند و بقای سایر گونه‌های جانوری را به خطر می‌اندازد.
چه زمانی کمپین نه به ماهی قرمز موفق خواهد شد؟
ماهی قرمز سینِ هفت‌سین نیست! درصورتی‌که جزو آن گروه از خانواده‌ها هستید که صرفاً ماهی را برای ایام نوروز خریداری می‌کنید و امکان فراهم کردن شرایط زیستی مناسب را برای این حیوان نمی‌توانید فراهم کنید، باید با نخریدن این حیوانات، از ادامه این روند ظالمانه جلوگیری کنید. حامی این تجارت خطرساز نباشید!
با ۴ پرسش زیر می‌توان میزان موفقیت این کمپین ملی را سنجید:
- تاکنون به‌تنهایی چند خانواده را مصمم به عدم خرید ماهی قرمز کرده‌اید؟
- کمپین اجتماعی موفق، کمپینی است که در درازمدت سبب افزایش آگاهی عمومی شود و با عضوگیری و جذب هوادار در جامعه تأثیرگذار باشد. کمپین نه به ماهی قرمز آیا چنین نقشی داشته است و تا چه حد توانسته در حمایت از حیوانات تأثیرگذار شود؟
- دایره فعالیت تحریم کنندگان کجاست؟
- در فضای مجازی از نمره ۲۰ چند نمره تأثیرگذار بوده‌اید؟
نکته: درصورتی‌که هر فرد از خرید ماهی قرمز در بیش از ۱۰خانواده جلوگیری کرده باشد، کمپین #نه_به_ماهی_قرمز
۱۰۰درصد موفقیت‌آمیز بوده است.
اگر پیش‌تر ماهی قرمز، سمندر و یا لاک‌پشت گوش قرمز خریده‌اید، از رهاسازی آن بدون مشورت با مسئولان بپرهیزید.
هرگز هیچ جانور اسیری را بدون آگاهی در زیستگاه دلخواه خود رها نکنید!
منبع: مجمع فعلان زیست محیطی
دیدگاه خود را بنویسید