موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان پس از سالها پژوهش درباره تاریخ ادبیات کودکان و جایگاه کتابهای کودک در جامعه، بر این باور است که ترویج ادبیات در میان کودکان و نوجوانان به ویژه از راه کتابخوانی میتواند استعدادها و توانمندیهای ذهنی نسل آینده جامعه را شکوفا و زندگی آنها را دگرگون و بارور کند. امروزه بهرهمندی از کتابهای باکیفیت ادبی به یک حق روشن برای کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. بسیاری از سازمانهای بینالمللی از جمله دفتر بینالمللی کتاب برای نسل جوان (IBBY)، این شعار را که «همه کودکان حق دارند کتابهای با کیفیت بخوانند» در سر لوحه کار خود قرار دادهاند و میکوشند با یاری سازمانهای ملی خود به آن جامه عمل بپوشانند.
«با من بخوان»، یکی از برنامههای موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان است. این موسسه نهادی غیردولتی و در سال 1379 به شکل رسمی ثبت و راهاندازی شده است. برنامه با من بخوان توجه ویژه به برنامه کتابخوانی در میان کودکان محروم دارد. هدف رساندن کتابهای مناسب و با کیفیت به دست کودکانی است که در شرایط معمول زندگی خود نمیتوانند به این کتابها دست یابند. این برنامه با تکیه بر آموزش مربیان کتابخوانی و کتابدار کودک برنامهریزی شده است تا آنها با آشنایی با ادبیات و راههای موثر و خلاق کتابخوانی بتوانند عشق به خواندن و لذت بردن از ادبیات را به کودکان انتقال دهند.
برنامه با من بخوان در پی دستیابی به جامعهای است که در آن فرهنگ و هنر برترین ارزشها شمرده میشوند. از این رو این برنامه میخواهد گامی باشد در کنار گامهای دیگر تا با کتابخوانی و اندیشهورزی، جامعهای خلاق و شکوفا، سازنده و آفرینشگر و به دور از خشونت ساخته شود. جامعهای که کودکان و نوجوانان، ارزشهای انسانی و اخلاقی را از راه دانشاندوزی و فرهنگ و ادب بیاموزند و در وجود خود بارور و شکوفا کنند.
چشمانداز روشن برنامه با من بخوان ترویج خواندن در لایهها و قشرهای گوناگون اجتماعی با هدف ایجاد عادت به کتابخوانی است برای دگرگون ساختن ذهن کودکان و نوجوانان از ذهن نابارور به ذهن بارور، از ذهن خسته به ذهن پویا، از ذهن بیپرسش به ذهن پرسشگر تا از این راه کودکان و نوجوانان بیاموزند که جامعهای پویا و خلاق را همگان و در مشارکت با هم میسازند.
در مراحل اجرای این طرح همه چیز برنامهریزی شده است در زمانهای متفاوت نشست توجیهی با مدیران و مسئولین مراکز، وهمچنین کارگاههای آموزشی دو روزه برای آموزش و آشنایی مربیان (هر سه ماه یکبار) انجام میشود.
تهیه و ارسال کیسههای کتاب با لوگوی با من بخوان، برای گروههای سنی پیش دبستان، سالهای نخست دبستان و سالهای آخر دبستان و راهنمایی، همراه با دستنامههای ویژه مربیان و آموزگاران (هر سه ماه یک بار) از دیگر اقدامات برای ترویج این طرح است. طرح با من بخوان با پیگیری و نظارتهای حضوری گردآوری گزارشهای کتابخوانی، همراه با عکسها و فیلمهای آماده شده و دفتر مشاهدات در پایان هر سه ماه پیشرفت طرح را بررسی میکند.
در بهمن ماه ۱۳۹۳ نخستین نشستها، مذاکرت و بازدیدها از خانه فرهنگ محمودآباد (خانه حمایتی و آموزشی محمودآباد شهرری) برای پیوستن به طرح با من بخوان انجام شد. در تیرماه ۱۳۹۴ کتابخانه کودکمحور خانه فرهنگ محمودآباد با پشتیبانی موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و یکی از نیکوکاران دوستدار کودکان در چارچوب برنامه با من بخوان گشایش یافت.
پس از تجهیز و برنامهریزی کتابخانه، کارشناسان با من بخوان کارگاههای کتابداری، آشنایی با ادبیات کودکان و کتابهای باکیفیت، بلندخوانی، نمایش، آوا ورزی و الفبا ورزی را برای مربیان و کتابداران این مرکز برگزار کردند تا مربیان در ترویج کتابخوانی و ایجاد شوق خواندن در کودکان تواناتر شوند. نشستهای کتابخوانی و فعالیتهای در پیوند با آن در این مرکز سه روز در هفته با کودکان اجرا میشود.
همچنین دوره جدید برنامه خواندن با نوزاد و نوپا هم در این مرکز با شرکت ۹ مادر (۵ مادر ایرانی و ۴ مادر افغان) در ابتدای سال 96 برگزار شد. مجموعه نشستهای خواندن با نوزاد و نوپا در خانه فرهنگ محمودآباد در چهار دوره و به مدت یک سال برای مادرانی برگزار میشود که دارای کودکان زیر سه سال هستند. در این طرح مادران در دوره نخست در چهار نشست هفتگی شرکت میکنند و اصول اولیه خواندن با نوزاد و نوپا را فرا میگیرند و کیسه اول کتاب شامل «خواندن با نوزاد و نوپا»، مجموعه «نخستین کتابخانه من» و «مکعبهای تصویری» را دریافت میکنند تا به خواندن با کودکان خود بپردازند. دورههای بعدی هر کدام به فاصله سهماه برگزار میشوند و مادران در هر نشست کیسه جدیدی حاوی کتابهای مناسب برای کودکانشان دریافت میکنند. بدین ترتیب طی یک سال مادران در مسیر درست کتابخوانی با نوزادانشان قرار میگیرند و زیر نظر آموزشگران مؤسسه کودکانشان را از نخستین سالهای کودکی از کتابهای باکیفیت بهرهمند میکنند. در این نشستها آموزش تئوری و عملی در پیوند با کتاب به مادران ارائه میشود. مادران علاوه بر کتابخوانی با شیوه درست خواندن لالایی و شعر و گفتن قصه با عروسک آشنا میشوند و یاد میگیرند خودشان برای کودکانشان کتاب درست کنند.
ویژگی کتابخانههای با من بخوان
کتابخانههای با من بخوان تنها مکانی برای نگهداری و امانت کتاب به کودکان و نوجوانان نخواهند بود بلکه مکانی برای برگزاری نشستهای کتابخوانی و انجام فعالیتهایی در پیوند با کتاب هستند. قفسهها، چیدمان و فضاسازی این کتابخانهها کودکمحور است و کتابها و وسایل نقاشی و کاردستی در دسترس کودکان قرار دارند. این کتابخانه فضایی سرشار از سواد دارد که بدون وجود یک آموزگار یا شیوههای سنتی آموزش به کودکان کمک میکند تا هر چه بهتر بیاموزند و تجربه کنند. کتابدار کتابخانه با من بخوان تنها یک کتابدار نیست؛ بلکه یک ترویجگر کتاب، مدیر و برنامهریز نشستهای کتابخوانی و فعالیتهای هنری و نمایشی در پیوند با کتاب است که در طول سال اجرا میشود. کتابخانههای با من بخوان دربرگیرنده کتابهای باکیفیتی است که تمامی گروههای سنی کودکان را تا ۱۶ سال در برمیگیرد.
منبع: سایت با من بخوان
دیدگاه خود را بنویسید