تلفن‌های همراه بیشتر یک ابزار هستند تا یک اسباب‌بازی به خصوص برای مردم فقیر و کسانی که قصد دارند به این مردم کمک کنند. از طریق پیامک‌های تلفن‌های همراه می‌شود خدماتی همچون توزیع آب و انرژی، خدمات مالی، سلامت و حتی آموزش را به نیازمندان ارایه کرد.
سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده است که بیش از ۷۰۰ میلیون نفر به آب نوشیدنی تمیز و بیش از دو و نیم میلیون نفر به توالت دسترسی ندارند. اما براساس آمار اتحادیه بین‌المللی مخابرات، ۹۶ درصد مردم جهان از طریق تلفن همراه با هم ارتباط دارند. این آمار به‌خوبی توضیح می‌دهد که چرا این وسیله ارتباطی به ابزاری برای انجام کار خیر تبدیل شده است.
بسیاری از خدمات کمک رسانی که از طریق تلفن همراه انجام می‌شود، از جهان غرب الهام گرفته اما برای مردمی طراحی شده است که روزی دو دلار درآمد دارند. برای مثال، دانشجویان فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد، نرم‌افزار M-Maji را برای ارائه نقشه ایستگا‌ه‌های آب تمیز در محله پرجمعیت و فقیر نشین کیبرا در شهر نایروبی کنیا طراحی کردند. این نرم‌افزار به ساکنان کیبرا کمک می‌کند تا آب تمیز را در چند قدمی خود پیدا کنند. یک پیامک، سه گزینه ارائه می‌دهد: پیدا کردن آب، فروختن آب و انتقادات و پیشنهادات.
شیوانی ثریا، یک کارآفرین که بین بمبئی و لس آنجلس در رفت و آمد است، از تلفن همراه برای درست کردن امتیازات اعتباری برای فقرا استفاده می‌کند. خانم ثریا این ایده را از سایت مدیریت مالی شخصی Mint.com گرفته است تا ابزاری برای مشتریانش در جنوب هند فراهم کند که بتوانند بدون حساب بانکی، سوابق مالی داشته باشند.
بعد از ثبت هزینه ها و درآمد روزانه از طریق پیامک، کاربران هر ماه صورت حساب مالی دریافت می‌کنند که به تدریج برای آن‌ها سابقه مالی محسوب می‌شود. این صورت‌حساب برای آن‌ها بنیانی برای گسترش اعتبار از طریق دسترسی به وامهای کوچک و سایر خدمات فراهم می‌کند.
خانم ثریا، خدماتش را که از طریق سازمان این سایت به بانک‌ها، موسسات وامهای خرد و سازمان‌های مردم‌نهاد، که می‌خواهند با ۴۰۰۰ میلیون هندی که حساب بانکی ندارند در ارتباط باشند، ارایه می‌دهد. خانم ثریا از زمانی که کار خود را در سال ۲۰۱۲ آغاز کرد، بیش‌از ۶۰۰ هزار سابقه مالی جمع آوری کرده است و این کار را در آفریقای جنوبی و کنیا هم گسترش داده است. شرکت او مدل پیوندی دارد: این شرکت ترکیبی از سرمایه شخصی و اعانه یا کمک‌های نقدی خیریه است.
به نظر می‌رسد تعداد چنین ابتکاراتی در حال افزایش است. نیک مارتین، موسس سازمان اجتماعی تک‌چنج که در واشنگتن مستقر است و به پژوهشگران توسعه، به صورت آنلاین آموزش می‌دهد، می‌گوید: «افراد و گروه هایی که در کار کمک به مناطق در حال توسعه جهان هستند مشتاقند تا درباره استفاده موثر از تلفن همراه بیشتر بدانند.»
آقای مارتین می‌گوید، پرطرفدارترین درس در سازمان او، درس «استفاده از تلفن همراه برای توسعه» بوده است. در سه سال اخیر این درس را ۸ بار و تقریبا به حدود ۴۰۰ شرکت کننده از ۶۰ کشور ارائه داده است.
آقای مارتین می‌گوید، ارایه خدمات پزشکی و بهداشتی (که به MHealth معروف است) توسعه‌یافته‌ترین بخش خدماتی از طریق تلفن‌های همراه است. خدمات وسیع در این حوزه بیش از هر چیز بر سلامت و بهداشت مادران و سپس واکسیناسیون و ایمن‌سازی تمرکز دارد. سه شرکت دیماجی، زد.ام.کیو و مدیک‌موبایل تلفن‌های همراه را به ابزار خدمات پزشکی و بهداشتی از طریق نرم‌افزارهایی که کدهای باز دارند، تبدیل کرده‌اند، به نحوی که همه بهورزان (کارکنان بهداشت و سلامت) می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
پوستر اطلاع‌رسانی موسسه « زد.ام.کیو» درباره برنامه‌ای که با تلفن همراه به‌منظور مبارزه با فلج اطفال راه انداخته است.
کریشنا سوامی، مدیر اجرایی دیماجی، در دفتر سازمانش در دهلی نو، امکانات تکنولوژی‌ای را که استفاده می‌کند نشان داد. او تلفن همراه نوکیایی که با نرم‌افزار جاوا کار می‌کند را از جیب خود درمی‌آورد. این مدل نوکیا در کشورهای توسعه یافته، یک تلفن همراه قدیمی محسوب می‌شود اما در هند هنوز از آن استفاده می‌شود. مجموعه ای از صورتک ها (که شبیه بهورزان روستایی هستند) به هندی به سوالات کاربران درباره مراقبت های پیش از تولد پاسخ می‌دهند. آقای سوامی خاطر نشان می‌کند که این صورتک‌ها همچنین می‌توانند به زبان‌ها و لهجه‌های محلی هند هم صحبت کنند.
دیماجی همراه با سازمان بین‌المللی خیریه CARE، مسئول اجرای بخشی از پروژه سلامت مادران در منطقه بیهار هند است، منطقه‌ای که طبق آمار یونیسف بالاترین نرخ مر‌گ و میر مادران و نوزادان در سراسر هند را دارد. همزمان با این کار، دیماجی توانسته است تا با همکاری با بانک گرامین (سازمانی که وامهای خرد می‌دهد) تلفن‌های همراه را در اختیار بهورزان روستایی قرار دهد تا آن‌ها بتوانند به زنان باردار آگاهی دهند و به آن‌ها در مورد مراقبت‌های پیش از تولد و پس از تولد نوزاد آموزش دهند.
مراقبت از مادران تنها بخشی از فعالیت‌های پزشکی است که از طریق تلفن همراه انجام می‌شود. زد.ام.کیوبرنامه‌ای برای تلفن همراه به‌منظور مبارزه با فلج اطفال طراحی کرده است. این برنامه خاص تلفن همراه در ۱۳۳ ناحیه در ایالت اوتار پرادش و بیهار (که در آنجا بیش‌ترین خطر ابتلا به فلج اطفال وجود دارد) به‌کار گرفته می‌شود. ۱۳۰۰ نفر از بهورزان برای تکمیل دوره های واکسیناسیون، ثبت نام از خانواد‌هایی که واکسینه شده‌اند و نیز جمع آوری داده‌ها در مورد بچه هایی که از دست رفته‌اند، از این برنامه استفاده می‌کنند.
کاری که در ۲۰ سال گذشته با کاغد و خودکار انجام می‌شد حالا دارد دیجیتال می‌شود. حلمی قریشی، بنیان‌گذارزد.ام.کیو می‌گوید که ارایه خدمات پزشکی از طریق تلفن‌همراه کاری گاندی‌وار است: «خودکفایی در تکنولوژی محلی» این چیزی بود که گاندی بنا کرد.
برای اجتناب از وابستگی به هدایا و کمک های مالی، برخی از این نوآوری ها رویکرد تجاری در پیش می‌گیرند. برخی از این سازمان‌ها ممکن است دیگر غیرانتفاعی نباشند و نام شرکت اقتصادی به خود بگیرند، اما همچنان به فراتر از سود می‌اندیشند و همین آن‌ها را در رده سازمان های اجتماعی قرار می‌دهد.
ناندو ماداوا، بنیا‌‌ن‌گذار سرویس خدمات پزشکی mDhil به پروژه‌های غیرانتفاعی و دولتی شک دارد، و آن‌ها را برنامه‌هایی بوروکراتیک که فاقد مهارت‌های فنی قوی هستند، می‌خواند.
mDhil مانند یک آبونه‌کننده عمل می‌کند: به ازای یک روپیه (حدود ۳۰۰ ریال) یک کاربر سه پیام مرتبط با سلامت از طریق پیامک دریافت می‌کند. در سال ۲۰۱۲۲ میلادی این سرویس ماهانه بیش از ۲۵۰هزار مشترک داشت. سال گذشته آقای ماداوا، خدمات تازه‌ای را اضافه کرد که به ارایه ویدیوهای کوتاه در زمینه سلامت می‌پرداخت. او می‌گوید، گوشی‌های اندروید برای فقرا خیلی مقرون به‌صرفه است و از طریق آن‌ها می‌توان از راه‌های پیچیده‌تری و نه فقط پیامک به مشتریان دست یافت.
راجش ساهنی با این موضوع موافق است. او صندوقی برای سرمایه‌گذاری‌هایی با ریسک بالا در حوزه نوآوری‌های فنی (با نام جی.اس.اف) راه‌اندازی کرده تا بتواند به کم تکنولوژی های تلفن همراه که تاثیر اجتماعی دارد، بشتابد. یکی از بزرگ‌ترین برنامه هایی که از این طریق راه‌اندازی شد، آزمایش از راه دور نوار قلب بود که نتیجه را از طریق تلفن همراه به متخصصان قلب برای تشخیص بیماری ارسال می‌کرد.
آمارها خود، داستان را تعریف می‌کنند. هند تنها ۶۲۰۰ متخصص قلب دارد و به حدود ۶۰هزار متخصص بیشتر نیاز دارد تا به همه شهروندان خدمت کنند. بنابراین برای خدمات رسانی به تعداد بیشتری از مردم می‌توان از طریق تلفن‌های همراه، پزشکان شهری را با بیماران روستایی مرتبط کرد.
این مطلب، نوشته عشا شبرا است، او یک روزنامه نگار است که در زمینه خدمات اجتماعی و توسعه در جهان برای رسانه های مختلف از جمله نیویورک تایمز و گاردین می‌نویسد.
دیدگاه خود را بنویسید