لایه ازون، سپر شکننده ای از گاز است که زمین را از قسمت مضر پرتو های خورشید محافظت می‌کند و به این ترتیب زندگی در این سیاره را حفظ می‌کند.
در سال ۱۹۸۵، گروهی از دانشمندان انگلیسی، به صورتی کاملاً تصادفی دریافتند که مساحت قابل توجهی از لایه ازون در منطقه جنوبگان (قطب جنوب) به شدت تخریب شده و بیم آن می‌رود تا با گسترش این حفره، حیات همه‌ی زیستمندان ساکن در کره زمین به مخاطره افتد. آنها اعلام کردند گازهای کلروفلوئوروکربن (FCKW) که اثر گلخانه‌ای دارند، مسبب ایجاد این سوراخ مرگ‌آور هستند؛ گازهایی که عمدتاً موارد مصرف آنها در یخچال‌ها و دیگر سازه‌های سرمایشی، برخی افشانه‌ها و مواد ضد عفونی‌کننده بود. وضعیت چنان بحرانی می‌نمود که گروهی از دانشمندان به صراحت اعلام کردند در صورت تداوم روند کنونی، گازهای کلروفلوئوروکربن قادرند تا سال ۲۰۵۰ لایه ازون را کاملاً نابود کرده و رخداد سرطان پوست را از آستانه‌ای خطرناک و برگشت ناپذیر عبور دهند.
از همین رو، اهمیت این کشف چنان بود که بلافاصله رهبران جهان در سازمان ملل متحد تلاش کردند تا معاهده‌ای را برای مهار این بحران مرگ‌آفرین به امضا برسانند؛
کنوانسیون وین در سال 1985 برای حفاظت از لایه ازون توسط سازمان ملل متحد و دیگر کشورهای جهان تدوین گردید. کشورهای عضو کنوانسیون وین تعهد نمودند در زمینه‌های زیر همکاری و مشارکت نمایند:
1. تحقیق و انجام اندازه‌گیری ضخامت لایه ازون و میزان اشعه ماورای بنفش
2. تبادل اطلاعات در زمینه تولید و انتشار CFC ها
3. تدوین پروتکل‌های مکمل بر کنوانسیون
4. در نظر گرفتن تمهیداتی جهت کاهش تولید و مصرف CFC ها
پروتکل مونترال در ۱۶ سپتامبر سال ۱۹۸۷ در مونترال کانادا از تصویب حدود ۵۰ کشور جهان گذشت تا بلکه بتوانند با رعایت برخی تمهیدات فنی و مدیریتی، از تخریب بیشتر لایه ازون جلوگیری کرده و بدین ترتیب، این مهم‌ترین و حیاتی‌ترین سپر دفاعی نیوار (اتمسفر) را در برابر آثار خطرناک گروهی از پرتوهای خورشیدی (مانند ماوراء بنفش) مجدداً ترمیم کرده و محافظت کنند.
ایران هم یکی از نخستین کشورهایی بود که در سال ۱۹۸۹ به امضا کنندگان این پروتکل مهم پیوست تا در اجماعی کم نظیر، کشورهای جهان بکوشند با کاهش کاربرد گازهای کلروفلوئوروکربن، نسبت به ترمیم حفره‌ی ایجاد شده در لایه ازون اقدام کنند.
سال 2017 30امین سالگرد پروتکل مونترال است. به عنوان بخشی از جشن سالگرد، دبیرخانه اوزون یک کمپین ارتباطات پیش از روز جهانی ازون را که در تاریخ 16 سپتامبر 2017 (25 شهریور) تعیین شده، راه اندازی کرده است.
کمپین OzoneHeroes که در تاریخ 14 سپتامبر راه اندازی شده است، به دنبال جلب موفقیت‌های عمده پروتکل مونترال برای حفاظت از لایه ازون و آب و هوا، افزایش شناخت عمومی درباره موفقیت و تاثیر پروتکل و ایجاد پشتیبانی بیشتر برای پروتکل و دستورالعمل جدید آن برای کاهش فلوئوروکربن‌های گرم کننده آب و هوا تحت اصلاحیه کیگالی، تصویب شده در سال 2016 می‌باشد.
شعار سال 2018 «خنک نگه دار و ادامه بده: پرتوکل مونترآل»
دیدگاه خود را بنویسید