نیروهای داوطلب سرمایه‌ بسیار مهم و حیاتی بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد هستند. اما آیا این سازمان‌ها ارزش این داوطلبان را می‌دانند و یا اصلا روشی برای برآورد کردن ارزش کار داوطلبان دارند.

بر اساس کتابچه راهنمای «چگونگی برآورد ارزش کار داوطلبان» که از سوی سازمان جهانی کار منتشر شده، افراد زمان‌شان را بسیار دست و دل‌ بازانه‌تر از پو‌ل‌شان می‌بخشند: کل زمانی که افراد به سازمان‌های مردم‌نهاد می‌بخشند دو برابر کل کمک‌های مالی است که این سازمان‌ها دریافت می‌کنند.

داوطلبان بخش بسیار اساسی از بازار کار هستند و اگر سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه فهم درستی از ارزش این نیروی کار نداشته باشند، نمی‌توانند بهترین استفاده را از آن بکنند. همانطور که سازمان جهانی کار می‌گوید:‌«چیزی که به درستی شمرده نشود، نمی‌تواند به صورت مفیدی هم مدیریت شود.»


مرکز فعالیت‌های خیرخواهانه و خدمات اجتماعی دانشگاه آستین در تگزاس سه راه متداول برای برآورد ارزش مالی زمان داوطلبان را شناسایی کرده است:

• تعداد ساعت‌هایی که داوطلبان کار کرده‌اند را در میانگین دستمزد ساعتی بر اساس استانداردهای محلی و ملی ضرب کنید.

• حساب کنید که هزینه استخدام افراد برای انجام کارهایی که داوطلبان انجام می دهند چقدر خواهد بود.

• حساب کنید که فرد داوطلب در ازای ساعت‌هایی که برای شما کار کرده، چقدر می‌توانسته در کار خودش درآمد داشته باشد.

از میان این سه، راه دوم نزدیک‌ترین راه برای برآورد ارزش کار داوطلبان دریک سازمان است. برای مثال، اگر یک موسسه خیریه برنامه داشته باشد تا برای جمع‌آوری کمک‌های مالی یک مسابقه دو برگزار کند و بتواند برای کمک‌های پزشکی در طول مسابقه از پزشکان یا پرستاران داوطلب استفاده کند، ارزش وقتی که این داوطلبان به سازمان خیریه اهدا می‌کنند برابر با هزینه استخدام همین نیرو برای انجام این کار است.


برای سنجیدن این قیمت راه‌های زیر را در نظر بگیرید:

1. اگر کسی داوطلب نشود، سازمان شما مجبور است چه مقدار از کار آن‌ها را با کار نیروی به خدمت گرفته شده جایگزین کند؟ 

ما اخیرا وقت اهدا شده توسط داوطلبان به یک بیمارستان را بررسی کردیم و مشخص شد کار آن‌ها برابر با زمان کاری ۶۵ نیروی تمام وقت حقوق بگیر بوده است.اما به خاطر وجود این داوطلبان بیمارستان نیازی نداشته نیروی جدید استخدام کند و به همین دلیل ارزش واقعی کار این داوطلبان دست کم گرفته شده بود. اگرچه کار این داوطلبان برای بیمارستان بسیار مهم بوده اما وقت آنها به اندازه معادل پولی آن ارزشمند تلقی نشده بود.

2. کار رایگان داوطلبان که با کار نیروی حقوق بگیر جایگزین نمی‌شود، چقدر برای سازمان ارزش دارد؟

هر سازمانی جواب این سئوال را باید بسته به شرایط خودش بدهد، اما این‌ها سئوالاتی هستند که می‌توان در نظر گرفت:

• قیمت یک کار و خدمت مشخص چقدر باید باشد تا سازمان تمایل پیدا کند در ازای آن پول بپردازد؟

• حداکثر قیمتی که یک سازمان برای انجام کاری حاضر است بپردازد چقدر است؟

• جمعیت داوطلبان احتمالی که  توانایی و تمایل لازم برای انجام کار مورد نظر را دارند چقدر است؟

• آیا داوطلبانی که این کار را انجام می دهند، باید مهارت خاصی داشته باشند؟ آیا پیدا کردن داوطلبانی که مهارت لازم را دارند، مشکل است؟

به طور معمول، اما نه همیشه تعداد داوطلبانی که مهارت خاصی دارند، کم‌تر از تعداد داوطلبان معمولی است. بگذارید مثالی از تجربه شخصی‌ام بزنم: من در ابتدای حرفه‌ام عضو گروه سه نفره‌ای بودم که مسئول برنامه‌ریزی و طراحی رژه روز جشن شکرگزاری در شهر شیکاگو بود. ما هر سال حدود هزار نفر داوطلب جذب می‌کردیم، اما پیدا کردن ۲۵ نفر داوطلب برای تمیز کردن فضولات اسب‌هایی که در رژه شرکت داشتند، اصلا کار ساده‌ای نبود، با وجود اینکه این داوطلبان نه لازم بود که مهارت خاصی داشته باشند و نه لباس خاصی بپوشند.

تعداد افرادی که حاضر بودند برای تمیز کردن فضولات اسب‌ها داوطلب شوند بسیار کم بود و همین ارزش کار آن‌ها را برای ما  زیاد می‌کرد ، چرا که بر اساس قوانین شهرداری مجبور بودیم شهر را تمیز نگه داریم. در حالی‌که لازم نبود افرادی را با دستمزد معمولی برای انجام این کار استخدام کنیم، اما کار این داوطلبان در حدود ۹۰ سنت در ازای هر یک دلار برای ما می‌ارزید.

انجام این محاسبه بخشی هنر و بخشی ریاضی است. اما بر اساس یک حساب سرانگشتی هزینه جایگزینی این ‌گونه نیروها چیزی بین ۱۰ تا ۵۰ درصد از ارزان‌ترین دستمزد رایج برای کار است. برای محاسبه ارزش مالی کار داوطلبانی که نیاز به مهارت خاصی ندارند و تعدادشان هم کم نیست، قیمت کار آنها را ۵۰ درصد ارزان‌تر از دستمزد رایج در نظر بگیرید.اما برای کار مورد نیاز داوطلبانی که تعدادشان کم است، قیمت را تنها ۱۰ درصد کم تر از دستمزد رایج در نظر بگیرید. محاسبه ارزش کار بقیه داوطلبان در بازه‌ای میان این دو می‌تواند انجام شود.

3. ارزش مالی کار کارکنانی که داوطلبان را مدیریت کرده‌اند چقدر است؟

معمولا لازم است  بر روی کار داوطلبان  نظارت و مدیریت انجام بگیرد، و این کار نیاز به صرف زمان از سوی  کارکنان سازمان دارد. بنابراین برای حساب ارزش مالی خالص زمان داوطلبان ، هزینه کار مدیریت آنان را از عددی که از مرحله یک و دو به دست آورده‌اید کم کنید.

این مطلب نوشته دایان نوپکی کارشناس، مشاور و تسهیل‌گر حوزه مردم‌ نهاد است. او به سازمان‌ها کمک می‌کند تا از راه برنامه‌‌ریزی، سرمایه‌گذاری و برآورد تاثیر استراتژیک، خود را متحول کنند.