هم‌زمان با روز جهانی «تالاب»، مناسب دیدیم که در مورد تالاب‌ها و اهمیت حفظ آن‌ها صحبت نماییم. بدیهی است که بسیاری ممکن است ندانند که تالاب‌ها می‌توانند به خواندن این مطلب، مخاطب را نسبت به این مسئله که کمتر به آن توجه می‌شود، آگاه می‌سازد. طبق آمار بدست آمده، تعداد بلایای طبیعی در جهان، تنها طی 35 سال، دو برابر شده و متاسفانه این رقم در حال افزایش است. از طرفی براساس آمار «سازمان آب ملل متحد»، 90% از خطرات طبیعی، مرتبط با آب است که این امر، اهمیّت توجه هرچه بیش‌تر نسبت به مسئله آب را مطرح می‌کند.


یک اشتباه رایج:

اکثر افراد، اتفاقاتی چون سیل، زلزله، طوفان، سونامی، خشکسالی و ... را به عنوان فاجعه(Disaster) قلمداد می‌کنند و این درحالی است که موارد ذکر شده ماهیتاً، خطرات طبیعی (Natural hazards) هستند و در صورت مدیریت صحیح و داشتن آمادگی لازم، به فاجعه یا بحران تبدیل نمی‌شوند. منظور از فاجعه یا بحران، دقیقاً اختلال شدیدی است که ممکن است به موجب این خطرات طبیعی، متوجه جوامع، اقتصاد، کالبد شهرها، محیط طبیعی و ... گردد.


تالاب چیست؟

منظور از تالاب، آبگیر‌هایی فصلی یا دائمی هستند که به واسطه شکل گودال مانند خود، قادرند میزان قابل توجهی آب را در درون خود جای دهند. به طور کلی، تالاب‌ها محیط‌هایی هستند که مشخصات‌شان چیزی میان خشکی و آب است و ممکن است همواره دارای آب باشند یا اینکه گاه خشک و گاه آب‌دار باشند. مشخصه اصلی تالاب‌ها ماندگاری نسبی آب در آن‌ها است. آب تالاب‌ها ممکن است شور یا شیرین باشد.


تالاب‌ها چگونه هزینه‌های جانی و مالی را کاهش می‌دهند؟

تالاب‌ها آسیب‌های فجایع را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. برای نمونه، تالاب‌ها در امتداد خطوط ساحلی به عنوان محافظ عمل می‌کنند. طی طوفان کارائیب که در سال 2012 در محدوده سواحل جامائیکا، هائیتی، باهاما، کوبا، جمهوری دومینیکن اتفاق افتاد و به نیویورک و نیوجرسی کشیده شد، وجود تالاب در این محدوده‌ها موجب صرفه جویی 625 میلیون دلاری در خسارات ناشی از طوفان شد. به طور کلی تالاب‌ها قادرند مثل یک اسفنج، حجم قابل توجهی از آب را به خود جذب کنند و بدین ترتیب، میزان صدمات وقایعی چون سیل، سونامی، بارش‌های شدید را کاهش دهند و از طرفی به هنگام بروز خشکسالی منبع مناسبی برای کاهش هزینه‌ها و به تعویق افتادن آن باشند.



انجام چه اقداماتی برای حفظ تالاب ها ضروری است؟

- شناسایی تالاب‌ها و بررسی نحوه استفاده از آن‌ها.

- بررسی آنکه تالاب مورد نظر  چگونه می تواند از آسیب‌ها بلای طبیعی بکاهد.

- اتخاذ سیاست‌هایی که پایداری بلندمدت تالاب را تضمین نمایند. برای نمونه کنترل ماهیگیری‌های غیرقانونی و ایجاد محدودیت در استفاده از تالاب.

- جلوگیری از آلوده‌شدن تالاب و پاک‌سازی زباله‌ها.

 

 

مؤلف: رویا باقری