در حالی که در ارزیابی نحوه عملکرد یک موسسه خیریه باید به شاخص‌های زیادی توجه داشت، امّا به منظور سهولت ارزیابی، تعدادی از مهم‌ترین این شاخص‌ها در متن زیر معرفی می شوند تا خیرین بتوانند موسسه‌ای که شایستگی گرفتن حمایت آن‌ها را دارد، پیدا نمایند.
شاخص‌های ارزیابی عملکرد
- سلامت مالی موسسه
- پاسخگویی و شفافیت سازی
- نتایج
بررسی سلامت مالی موسسه خیریه
هزینه‌های برنامه
منظور هزینه‌هایی است که مستقیماً صرف انجام برنامه‌های موسسه می شود. حالت ایده‌آل آن است که مانند بسیاری از موسسات موفق، حدوداً 75 % از هزینه‌های کل را هزینه‌های برنامه تشکلیل دهد و صرفاً 25 % از کل هزینه صرف امور اداری و جمع آوری کمک گردد.
رشد هزینه‌های برنامه
به وسیله این شاخص می‌توان وضعیت موسسه را مشخص نمود یعنی آیا موسسه درحال پیشرفت است یا پس رفت. شاخص رشد هزینه‌های برنامه از طریق مقایسه هزینه برنامه کل در سال جاری با هزینه برنامه کل در سال قبل، قابل محاسبه است. توجه به این نکته ضروری است که اگر موسسه در حال پس رفت باشد، احتمال متوقف یا لغو شدن برنامه‌هایی که خیرین از آن‌ها حمایت می‌کنند بالا می‌رود.
انواع پشتیبانی
انواع متنوعی از منابع وجود دارند که موسسات خیریه با بهره‌گیری از آن ها می‌توانند برنامه های خود را جلو ببرند و هزینه‌های آن‌ها را تقبل کنند. این منابع درآمد عبارتند از: حق عضویت، حمایت‌های دولتی، مشارکت‌های خصوصی و کمک‌های مالی و درآمد حاصل از اجرای برنامه‌ها و ارائه خدمات. موسساتی که از چند منبع درآمد بهره می‌گیرند، می توانند در صورت متوقف شدن یک منبع درآمد، هزینه‌های خود را از منابع دیگر تامین نمایند.
پرداختی‌ها به مدیران ارشد
موسسات ملزم هستند که میزان پرداختی‌های خود به مدیران ارشد را اعلام نمایند. رقم میانگین این پرداختی‌ها، در حدود 100 هزار دلار سالیانه است. البته این مقدار تابعی از فاکتورهای مختلف مانند موقعیت جغرافیایی، اندازه سازمان و نوع فعالیت می‌باشد.
جمع آوری حرفه‌ای اعانه
جمع آوری کمک یکی از منابع درآمدی عمده و مهم در موسسات خیریه است. موسسه باید در مورد هزینه‌هایی که برای جمع آوری کمک صرف می کند، هوشیارانه عمل نماید. هرچه هزینه جمع آوری بیش‌تر باشد، توانایی موسسه برای تحقق ماموریت سازمانی خود کاهش پیدا می کند. چراکه منابع کمتری در اختیار دارد تا به وسیله آن‌ها به پیشبرد برنامه ها و ارائه خدمات بپردازد.
ترکیب هزینه‌های برنامه و هزینه‌های جمع آوری کمک
این دسته از هزینه‌ها، هزینه‌های مشترک می باشند. برای نمونه ممکن است در نامه ای که طرف موسسه خیریه برای نیکوکاران ارسال می‌شود، علاوه بر درخواست کمک و جمع آوری اعانه، مطلبی آموزشی نیز به منظور کمک به بهبود آموزش و پرورش عمومی نیز چاپ شده باشد. موسسات خیریه به شدت نسبت به داشتن هزینه‌های مشترک تشویق می‌گردند.
بررسی میزان تعهد موسسه به پاسخگویی و شفافیت سازی
وب سایت
بهترین موسسات آن‌هایی هستند که عملکرد شفافی دارند و پاسخگوی حمایت کنندگان خود هستند. از وب‌سایت یک موسسه خیریه می‌توان دریافت که در چه درجه ای از شفافیت و پاسخگویی قرار دارد. آیا اطلاعات مربوط به کارکنان کلیدی و هیئت مدیره آن بر روی وب سایت قرار گرفته است؟ آیا صورت‌های مالی موسسه قابل رویت است؟ و سایر اطلاعات... .
حمایت از خیرین
باید بررسی شود که آیا موسسه به جهت حمایت از اعضای نیکوکار خود، سیاست حفظ حریم شخصی تبیین نموده است؟ برای نمونه سیاست برخی موسسات به گونه‌ای است که به هیچ وجه اطلاعات مربوط به حمایت کنندگان خود را منتشر نمی‌کنند و برخی دیگر این اجازه را به اعضا یا نیکوکاران می‌دهند که خودشان مشخص کنند می‌خواهند چه اطلاعاتی از آن‌ها منتشر شود.
مطالعه و بررسی اخبار
بررسی پوشش رسانه‌ای موسسه خیریه مورد نظر نیز می تواند کمک شایانی به ارزیابی عملکرد آن موسسه کند.
بررسی نتایج
برای این منظور هم می‌توان وب سایت موسسه را بررسی کرد و هم از کارکنان آن موسسه اطلاعاتی راجع به نتایج برنامه‌ها و فعالیت‌های انجام شده دریافت نمود. این اطلاعات باید علاوه بر کیفیت و عمق نتایج حاصل شده، ظرفیت موسسه برای ادامه برنامه‌ها و فعالیت‌ها را نیز شامل شوند و صرفاً به تعداد و ارقام مربوط به برنامه‌های انجام شده و افرادی که خدمت دریافت کرده‌اند، منحصر نشود.
مؤلف: رویا باقری
دیدگاه خود را بنویسید